Sağlıklı Yaşamın Önündeki Engel: Obezite
Sağlıklı Yaşamın Önündeki Engel: Obezite
Aşırı kilo sağlığınız için tehdit oluşturur. Hareketleriniz yavaşlar ve uzun vadede kalp-damar hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıklara neden olur. Bu nedenle bir şeyler yemeden önce bir kez daha düşünün. Sağlıklı bir beslenme düzeniniz yoksa bunu değiştirmeye çalışın. Hareketsiz kalmayın ve obeziteye teslim olmayın.
Obezite Nedir?
Obezite, en basit şekilde; sağlığı bozacak şekilde vücutta anormal ve aşırı yağ birikmesidir. Ayrıca olgun kadınlarda vücut ağırlığının, olması gerekenden ortalama yüzde 30, erkeklerde ise yüzde 25 fazla olması da obezite olarak ifade edilebilir. Yağ dokusunun kolay bir depolama şekli yoktur; tüm bu sistemleri etkileyen hormonal ve kimyasal maddeleri salgılar. Bu salgılar, obezite sorunun büyümesini ve iştahı arttırırken doyma sınırını da yukarıya çeker. Ayrıca, yağ dokusunun vücudun neresinde biriktiği de oldukça önemli. Çünkü göbek çevresinde biriken yağın, basenlerde ve kalçalarda birikenden oldukça tehlikeli olduğu kabul edilir. Bu sebeple, elma tipi kilolu obez kişilerin, armut tipi obezlere oranla özellikle kalp-damar hastalıklarına yakalanma riski daha fazla. Kısaca, erkeklerde bel çevresi 94 cm’yi geçerse artmış riskten, 102 cm’yi geçerse yüksek riskten; kadınlarda ise bel çevresi 80 cm’i geçerse artmış riskten, 88 cm’i geçerse yüksek riskten söz edilir.

Obezitede Rakamlar İki Kat Arttı
Obezite, dünyada özellikle gelişmiş ülkelerin en önemli sağlık sorunu haline geldi. Üstelik gelecekte daha fazla kişi obezitenin yarattığı problemlerle mücadele etmek zorunda kalacak. Dünya Sağlık Örgütü bilgilerine göre dünyada 1.6 milyar kişi fazla kilolu ve bunların 400 milyonu da obez. 2015 yılı sonunda kilolu kişi sayısının 700 milyona ve obezlerin ise 2 milyara ulaşacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de de durum çok farklı değil. Verilen bilgilere göre, Türk erkeklerinin dörtte birinde (yüzde 25), kadınların da yarıya yakınında (yüzde 44) obezite tespit edilmiş . Bu nicelik 10 yıl önce çok daha az iken günümüzde erkeklerde iki kat artmış, 50 yaş üzeri kadınlarda da yüzde 40’tan az iken yüzde 50’ye yükselmiş.
Vücut Kütle İndeksinizi Hesaplayın
Obeziteyi belirlemek için Dünya Sağlık Örgütü’nün obezite sınıflandırması kullanılır ve genellikle vücut kütle indeksi ile ölçülür. Vücut kütle indeksi kilogram olarak ağırlığın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilir. Ayrıca, vücut kütle indeksi ve bel çevresinin ölçümü dışında, metabolizma hızı ölçümü ve detaylı vücut analizleriyle de kişinin obezite sorunu hakkında daha ayrıntılı bilgi elde edilebilir. Vücut kitle indeksine göre sınıflama;
- 18, 5 kg/m.’nin altında olanlar: Zayıf
- 18.5 – 24, 9 kg/m. arasında olanlar: Normal kilolu
- 25 – 29, 9 kg/m. arasında olanlar: Fazla kilolu
- 30 – 39, 9 kg/m. arasında olanlar: Obez
- 40 kg/m.’nin üzerinde olanlar: İleri derecede obez (morbid obez), olarak görülür
Obezite Tedavisi Nasıl Uygulanmalı?
Obezitede hangi tedavi sisteminin seçileceğine, kişinin vücut kütle göstergesi değerlerinin yanı sıra başka hastalıklarının bulunup bulunmamasına göre karar verilir. Vücut kütle indeksi 35’in altında değerlere sahip kişilerin, sağlıklı beslenme programı ve egzersiz ile kilo vermesi mümkün olacaktır. Vücut kütle indeksi 35’in üstünde olan kişilere ise cerrahi sistemler uygulanır.
Görülme sıklığı her geçen yıl artan obezitenin tedavisinde iki seçenek bulunur; diyet eşliğinde egzersiz veya cerrahi sistemler . Konusunda uzman bir ekibin görev yaptığı, altyapısı uygun bir obezite merkezinde uygulanan cerrahi yöntemlerde risk oranları çok düşük olsa da hastalar halen cerrahi yöntemlere kaygıyla yaklaşır; fazla kilolarından diyet ve egzersizle kurtulmak ister. Lakin diyet ve egzersizle obeziteden kurtulmak obezitenin derecesine bağlıdır. Obezite tedavisinin ana ilkesi yaşam şekli, değişikliği olduğu için bir miktar kilo verilse de, gerekli değişiklikler yapılıp devam ettirilmediği sürece yeniden başa dönülür. İleri derecedeki obezitede ise diyet ve egzersizle başarı sağlamak mümkün değildir.
Bel Çevresine Dikkat!
Obezite merkezine başvuran kişilerin öncelikle obezite derecelerini belirlemek için vücut kitle indeksi hesaplama, endokrinolog tarafından da obeziteye eşlik eden hastalıklar bakımından değerlendirilir. Değerler 25 ila 30 arasında olan hastalarda ve bazen 35’e kadar olan değerlerde obeziteden diyetle kurtulmak mümkün olabilir. 35’ten sonra ise eğer obeziteye eşlik eden hastalıklar da varsa cerrahi tedavi düşünülür. Ayrıca bel çevresi ölçülerek obezite tehlikesinin düzeyi belirleniyor.